Tôi nhận đôi quang gánh từ mẹ, nhưng tôi gánh lên không nổi.
Nhớ lại hồi tôi còn bé tí ti. Mẹ hay gửi đã gửi tôi đi bà Cúc chăm rồi để mẹ đi làm mà tận chiều tối mẹ mới chịu đón tôi. Đến khi tôi 3 tuổi thì mẹ vẫn gửi tôi mà mẹ càng ngày càng tệ mẹ gửi tôi đến cuối tuần mẹ mới chịu đón tôi về chơi một ngày với mẹ. Giờ mới biết mẹ phải ra ngoài lo việc đồng áng đi thuê của người ta, chiều lại gánh hàng rong không có thời gian chăm sóc tôi. Lời hát ru tôi nghe mỗi chiều thiếu đi tiếng hát của mẹ.
“Mẹ nằm chỗ ướt canh sương
Chỗ khô lót tiếng ru nhường con thơ.”
Lớn hơn một chút nữa mẹ cho tôi ra đồng cùng mẹ. Địu con trên lưng. Mẹ thoăn thoắt nhịp chân nhổ lúa trồng đay. Giữa thời tiết 12 giờ trưa nắng mẹ đi trân trần nhúng bùn đất lô nhô sỏi đá, chân nam đá chân chiêu. Cây mạ non mẹ nhổ để cấy ngoài ruộng phải mọc tầm sáu lá và ra rễ thật nhiều. Mẹ bảo để làm giữ ấm cho cây lúa. Tháng Chạp - mẹ lo cây lúa không ấm vì bị cái rét như mũi dùi cắm thẳng vào gốc rễ.
Ngoài ruộng vô trong nhà một mình tay mẹ chăm sóc, lo ba lo bảy. Thỉnh thoảng tuổi thơ tôi nhìn mẹ thoăn thoắt tự hỏi hay mẹ có nghìn tay mới lo được nhiều thứ đến vậy. Tháng Chạp đến, mẹ hay đi ra đi vào lo lắng cho bồ thóc lúa, đong đếm từng hạt còn lại để dành dụm cho tháng giêng sau. Vào những năm mất mùa đói kém, thương mẹ ở cái đưa tay rụt rè, đong đấu này lại hụt thiếu đấu khác. Thương mẹ tiếc mấy giờ công, chẳng chịu ăn uống đầy đủ nhưng mỗi dịp mất mùa lại động viên chúng tôi cùng mẹ chịu khó rau cháo rồi bao giờ được mùa mẹ mua thịt cho mấy anh em. Tuổi thơ có tình thương của mẹ khỏa lấp những thiếu thốn vật chất thường ngày.
Trên vai mẹ mỗi chiều vẫn có đôi quang gánh, khi trời đổ mưa mười ngón chân bấm chặt xuống đường trơn như mỡ. Cho tới bây giờ tôi vẫn chưa hình dung hết được những hiểm nguy, khó khăn rình rập mẹ những lúc ấy. Thương làm sao đôi trân trần nhiều vết chai, cứa theo năm tháng.
Thương mẹ đánh đổi tất cả để con được ấm no hạnh phúc
Háo hức mỗi lần tết đến. Chúng tôi sẽ tự cho mình cái quyền đòi mẹ sắm bằng được quần áo mới. Đứa thì bộ áo trắng, quần xanh; đứa thì ưa cái áo đính mấy con vật to đùng trước bụng. Mẹ mua áo mới từ việc chắt bóp quanh năm mớ rau quanh vườn mang ra chợ bánm là thành quả từ đôi quang gánh kĩu kịt sớm tối trên vai, là ngày công của mẹ ra ruộng vườn sớm khuya. Giọt mồ hôi rơi dài trên ngực mẹ để đổi lấy nụ cười sự ấm no của chúng tôi. Đàn con hả hê áo mới chẳng hay tháng chạp mẹ vẫn vận chiếc áo sờn vá. Bụng các con có no thì mẹ mới ấm lòng, tết khép lại khi mẹ hớn hở khi đủ tiền sắm miếng dưa miếng bánh để con cái dùng đủ trong ba ngày xuân. Mẹ xem đó là hành trang đủ để cùng các con đón đợi năm mới sáng ngời. Một vụ mùa bội thu.
Hồi bé mẹ hay địu con trên vai, nhưng giờ con đã lớn khôn nhưng không thể đỡ đôi vai mẹ gù đi theo năm tháng ruộng vườn. Mồ hôi bao năm cứ oằn đi theo mỗi bước chân của người đi trên con đường làng đầy đá sỏi, in dấu lên đôi vai gầy vết chai sạm thô ráp tháng ngày.
Mặt trời đổ nắng vẫn oằn trên vai mẹ. Chưa một ngày nghỉ ngơi, mẹ tảo tần gánh gồng cả bốn mùa khoai sắn, những mong chúng tôi khôn lớn trưởng thành.
"Em ơi quang gánh nuôi con
Áo rách mặc áo, vai mòn mặc vai......"
Thương mẹ với đôi mắt bạn sẽ biết được tình yêu tinh khiết nhất mà mình có thể tìm thấy trên trái đất
Thời gian đã trôi qua khá lâu. Mẹ tôi giờ đã già không đủ sức gồng gánh nữa, sức khoẻ cũng một ngày yếu đi, nhưng trong đôi mắt mẹ vẫn là nhưng tia sáng hạnh phúc.
Vì mẹ đã nuôi chúng tôi lên người, đủ lông đủ cánh để bước ra cuộc đời ngoài kia đi đến những ước mơ dang dở mà thời mẹ không thể nào có được. Để rồi mỗi đêm 30 tết về quê thăm mẹ, mua cho mẹ chiếc áo mới thay cho chiếc áo vá mà mẹ tiếc chẳng nỡ bỏ đi. Hay những đêm mưa gió rét các con chưa về kịp mẹ lại ngồi bên bếp lừa than hồng, trông nồi bánh trưng đượm vị đôi mắt ngóng xa xăm.
Nhưng Mẹ à! Mẹ đừng lo gì nữa nhé. Vì nay con sẽ thay mẹ chăm sóc mái nhà, gia đình nhỏ. Con sẽ thôi không để nước mắt mẹ ướt đẫm trên khoé mi. Nếu một ngày mẹ đi lại khó khăn con sẽ dìu mẹ trên vai, nếu một ngày mẹ không thể đứng dậy con sẽ cõng mẹ lên. Nôi tuổi thơ mẹ đã cho con, con sẽ mãi khắc ghi trong lòng.
Cả một đời quá dài mẹ chỉ biết có cho con mà không làm gì cho riêng mẹ.
Con vẫn nhớ đôi quang gánh ngày xưa
Vẫn ấm bàn tay mẹ tần tảo khuya sớm
Gánh nhọc nhằn, gánh cả tuổi thơ con.
